چهارشنبه، 26 اردیبهشت 1403

انجمن ها

بيماريهاي خاص به جمعي از بيماريها اطلاق مي‌شود كه قابل درمان بوده و لازم است بيماران تا آخر عمر تحت مراقبتهاي خاص قرار گيرند و ضرورت دارد اين بيماران به طور مستمر تحت درمان قرار داشته باشند

هزينه‌هاي درمان اين بيماري‌ها معمولا بسيار گران بوده و اغلب خانواده‌ها با درآمد متوسط و حتي بالاتر را در تامين هزينه‌هاي درماني مستاصل مي‌نمايد .

لذا تاكنون وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي بيماري‌هاي تالاسمي ، هموفيلي ، نارسايي مزمن كليه، دياليز و MS را به عنوان بيماريهاي خاص در نظر گرفته است و اگر تمهیداتی برای شناسایی و پیشگیری این بیماری هااندیشده نشود جامعه دچار مشکلات عدیده فرهنگی اجتماعی و درمانی خواهد شد.در ادامه به بررسی درصد مبتلایان به این بیماری ها در اختیار شما قرار خواهد گرفت.

دیابت شایع ترین بیماری غدد درونریز است که حدود 7میلیون تن از افراد جامعه به آن مبتلا هستند. روند رو به رشد و افزایش شمار مبتلایان نگرانی های را در عرصه های سلامت کشورها ایجاد کرده است. زمانی که عوارض بیماری دیابت ظاهر می شود خانواده ها و نظام سلامت کشورها برای درمان آن متحمل هزینه های هنگفتی می شوند.

دراین راستا پیشگیری از این بیماری و کنترل عوارض آن مجموعه ای را تشکیل می دهند که باید حساب ویژه ای برای آن باز کرد. به گزارش ایسنا، دیابت وضعیتی است که در آن قند به جای اینکه وارد سلولها شود، در خون باقی می ماند و در نتیجه سلولهای بدن دچار کمبود انرژی می شوند، به عبارت دیگر دیابت یک بیماری غیرواگیر است که به علت اختلال در سوخت و ساز(متابولیسم) قندها، چربی ها و پروتئین ها ایجاد می شود. این بیماری یک اختلال چند عاملی است که با افزایش مزمن قند خون(هیپرگلیسمی) مشخص می شود، افزایش مزمن قند خون موجب تخریب اختلال عمل و نارسایی ارگانهای مختلف بدن به خصوص چشم ها، کلیه ها، اعصاب و قلب و عروق می شوددیابت نوع یک یا وابسته به انسولین و دیابت نوع دو یا غیروابسته به انسولین، دو نوع دیابت شیرین یا مرض قند محسوب می شوند.

درمان دیابت بر چهار رکن اساسی آموزشی بیماران و خانواده آنها، رژیم غذایی، ورزش و دارو استوار استعلیرغم پیشرفتهای مهم که در درمان دیابت صورت گرفته، بدلیل عدم شناخت و آگاهی از " آموزش و اهمیت آن" بطور کلی کیفیت مراقبت از بیماران دیابتی هنوز در اکثر کشورها بخصوص کشورهای در حال توسعه ضعیف مانده است.

دیابت جزء بیماری های متابولیکی در بدن است. به طور کلی دیابت به این مفهوم است که قند موجود در مواد غذایی که شخص می خورد، جذب سلول های بدنش نمی شود و در خون باقی می ماند. لذا میزان قند خون بالا می رود، در حالی که سلول های بدن فاقد قند کافی هستند.

یکی از خصوصیات برجسته ی دیابت نوع دو، موذی گری آن است، یعنی سال های سال بدون هیچ علامتی با فرد است و شخص متوجه آن نمی شود تا سراغ درمان برود.

دوره ی نهفتگی دیابت که به آن دیابت پنهان نیز می گویند، می تواند صدمات خودش را به جا بگذارد.

بیماری MS یک بیماری دستگاه عصبی مرکزی بوده و در این بیماری پوشش محافظ اعصابی که در داخل و اطراف مغز نخاع قرار دارند تخریب می شود که این خود باعث ایجاد طیف گسترده ای از علائم مثل از دست دادن کنترل عضلات هماهنگی بین آنها تا اختلالات بینائی می شوداین بیماری در زنان شایع تر از مردان است و همچنین در نقاطی از دنیا مثل اروپای شمالی، آمریکا و کانادا نیز از شیوع بالاتری برخوردار است

بیشتر بیماران در سنین 20 تا 40 سال متوجه علائم بیماری MS می شوند. نوع این علائم و چگونگی پیشرفت آنها نیز بستگی به محل پلاک ها در دستگاه عصبی مرکزی بیمار دارد. یشرفت بیماری ام‌اس و شیوع آن در ایران نسبت به سایر کشورهای منطقه بیشتر است و بیماری‌ است که بیشتر جوانان به آن مبتلا می‌شوند.در حال حاضر از هر 100 هزار نفر، 50 نفر به بیماری ام‌ اس مبتلا هستند.

بیماری های قلبی – عروقی از جمله بیماری های کشنده دهه اخیر می باشد . آمارها در ایران نیز نشان‌دهنده میزان بالای ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی است. این آمارها هم‌چنین نشان‌دهنده اختلاف فاحش تعداد مبتلایان در ایران در مقایسه با سایر کشورهای دنیاست. سن بیماران قلبی – عروقی ایرانی بسیار پایین‌تر از آمار جهانی است و میزان آن در زنان ایرانی 3 تا 4 برابر و در مردان ایرانی 5 تا 6 برابر آمار جهانی است

در حال حاضر حدود 30 درصد از مرگ و میر در جهان ناشی از بیماری‌های قلبی – عروقی است و نزدیک به 17 میلیون مرگ در جهان به این علت صورت می‌گیرد. این در حالی است که در کشور ما طبق آخرین گزارش‌ها علت بیش از 38 درصد (و به روایتی حدود 50 درصد) از مرگ و میرها مربوط به بیماری‌های قلبی – عروقی است. پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که بیماری‌های قلبی – عروقی تا سال 2020 میلادی علت بیش از 75 درصد مرگ و میرها در سطح جهانی باشد.

ایران کشوری است با حدود 70 میلیون نفر جمعیت است که براساس تحقیقات آماری حدود 15 میلیون نفر از این تعداد به بیماری‌های قلبی – عروقی مبتلا هستند. با توجه به امکانات محدود خدمات پزشکی در کشور ما در مقایسه با سایر کشورها و اشغال تخت‌های بخش CCU به وسیله این بیماران، ترافیک بیماران نیز در این بخش‌ها وجود دارد.

آمار تاسف‌بار دیگر در همین زمینه میزان بالای مرگ و میر بر اثر بروز بیماری‌های قلبی در کشور است. طبق آمار به دست آمده در سال 86، از هر 100 هزار مورد بیماری قلبی گزارش شده در کشور حدود 167 مورد، منجر به مرگ می‌شود.

این گزارش‌ها در حالی ارایه می‌شود که هر لحظه از میانگین سنی افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی کاسته می‌شود و شاید بتوان گفت ابتلا به این نوع بیماری‌ها در آینده نزدیک بزرگ‌ترین و جدی‌ترین چالش حوزه سلامت کشور ما خواهد بود که اگر از نگاه مسوولان نظام بهداشتی کشور مغفول واقع شود، می‌تواند آثار بسیار ناگواری را به دنبال داشته باشد.

در سال 1392 حدود 24 هزار بیمار دیالیزی وجود داشت که امسال 5 هزار و 500 بیمار جدید به این تعداد افزوده شده و به طور کلی در کشور 75 نفر در یک میلیون نفر دارای نارسایی کلیه هستند. در حال حاضر 24 هزار بیمار دیالیزی داریم و 31 هزار بیمار نیز پیوند کلیه شدندشیوع کلیه در کشورهای اروپایی 30 درصد افزایش یافته و به نظر می‌رسد در کشور ما روند صعودی داشته باشد به طوری که پیش‌‌بینی می‌کنیم تا سال 1400، 95 هزار بیمار کلیوی داشته باشیم. از هر 9 نفر یک نفر بیمار کلیوی وجود دارد که حدود 8 میلیون نفر از جمعیت کشور را در بر می‌گیرد.فشارخون و دیابت به عنوان دو ریسک فاکتور عمده ای که زمینه ابتلا به بیماری های کلیوی را افزایش می دهند، شیوع نارسایی‌ کلیه از دیابت بیشتر است و ممکن است که نارسایی‌ کلیه در همان موقع تهدید‌کننده نباشد اما خطر بیماریهای قلبی و عروقی را بیشتر کرده و سکته‌های قلبی و مغزی را افزایش می‌دهد.

در افراد مبتلا به دیابت نوع یک، تخریب سلولهای ترشح کننده انسولین با واسطه ایمنی و توسط محرکهایی مثل ویروسها، سموم یا عوامل محیطی صورت می گیرد، اما به طور کلی علت دقیق آن مشخص نیست، این بیماران اغلب جوانتر و لاغرتر از بیماران مبتلا به دیابت نوع دو هستند(سن شروع معمولا زیر ۳۰ سال میباشد(

دیابت نوع دو معمولا در افراد مسن تر دیده می شود و اکثر مبتلایان سن بالای ۴۰ سال دارند، این افراد اکثرا چاق هستند و استعداد ژنتیکی قویتر از دیابت نوع یک دارند و معمولا سابقه دیابت در فامیل را ذکر می کنند. در این بیماران اغلب مقاومت محیطی نسبت به اثر انسولین وجود دارد، یعنی گیرنده هایی بر روی سلولها برای اتصال انسولین وجود ندارد.اما اخیرا نوع دو دیابت در گروه سنی۳۰ تا ۴۰ سال اتفاق می افتد. ولی واقعیت امر این است که سن ابتلا در دیابت نوع دو، رو به کاهش است. به همین دلیل سال 92 شعار سازمان بهداشت جهانی در "روز جهانی دیابت" این بود که "هیچ کودکی از دیابت نمیرد"، زیرا آمار این سازمان نشان می داد روزی ۸۰۰۰ بچه در سراسر دنیا دچار دیابت می شوند. به همین دلیل ما می گوییم علت دیابت نوع دو، عمدتاً روش زندگی انسان است که شامل بی حرکتی، استرس و مصرف غذاهای کارخانه ای است.

 علاوه بر این ما در دیابت نوع دو هر شش ماه یکبارو در دیابت نوع یک هر سال یکبار، بیمار باید به چشم پزشک مراجعه و از نظر عوارض بینایی بررسی شود و بعلاوه بیمار هیچ عنوان نباید سیگار بکشد

زمانی که میزان فعالیت روزانه خود را محاسبه میکنید متوجه می شوید، چه قدر بی تحرکی بر زندگی ما حاکم بوده است و به همین دلیل به عنوان یک مساله اساسی، انجام فعالیت بدنی را مطرح می کنیم.

در ۷۰ نفر، ۲ نفر قند بالا ( ۲۶۰ میلی گرم در دسی لیتر )داشتند که بلافاصله برای تشکیل پرونده، می شوند.اما تعداد زیادی از این بیماران از بیماری خود بی خبر بودند.

دیابت نوع دو با تغییر سبک زندگی، تعدیل و کم می شود و حتی شخص می تواند آن را کنترل نمایدچربی خون بالا: این دو مورد ارتباط خیلی مستقیمی با هم دارند، یعنی وقتی چربی خون بالا برود، قند خون هم بالا می رود.

در ایران این بیماری ها با شدت و ضعف متفاوتی همراه است اما از عمده ترین آنها می توان به دیالیز اشاره داشت که به دلیل افزایش قند خون و فشار خون بالا اتفاق می افتد. متاسفانه سن دیالیز در این کشور رو به کاهش است و مهمترین دلایل بروز آن نیز عدم تحرک و استفاده از غذاهای فست فودی است که دیابت را به همراه می آورد و نهایت منجر به آسیب به کلیه ها و دیالیز می شود

بر اساس آخرین آمارهای اعلام شده از سوی سازمان بهداشت جهانی (WHO) از مطالعات اخیر، بیش از 80 درصد بیماری‌های قلبی – عروقی در کشورهای کم‌درآمد و متوسط اتفاق می‌افتد. این آمارها هم‌چنین بیان می‌کنند که حدود نیمی از بیماری‌های قلبی- عروقی در کشورهای فوق در گروه‌های سنی زیر 70 سال و حدود یک چهارم موارد در گروه‌های سنی زیر 60 سال رخ می‌دهد. نکته جالب توجه اینکه تا سن 40 سالگی شانس بروز بیماری‌های قلبی در مردان دو برابر زنان است و با افزایش سن این نسبت کمتر می‌شود و از سن 55 سالگی به بعد تقریبا امکان ابتلا به این بیماری در زنان و مردان یکسان است

بیماری‌های قلبی – عروقی افراد را بیشتر در سنین میانسالی و زمانی که خانواده و دولت‌ها به آن‌ها نیاز دارند، درگیر می‌کند که این اتفاق در کشور ما با توجه به پایین‌تر بودن میانگین سنی مبتلایان، آسیب‌های اجتماعی فراوان‌تری را به دنبال خواهد داشت. این بیماری در تمام دنیا به عنوان یک معضل بهداشتی در نظر گرفته شده است. بر همین اساس بسیاری از کشورها از 20 سال پیش اقداماتی را برای پیش‌گیری از آن آغاز کردند، اما این اقدامات در کشور ما هنوز رنگ و بوی جدی به خود نگرفته است.

سبکزندگی، بیتحرکیو استرس باعث بالا رفتن مقاومت سلول های بدن می شود.

بی تحرکی : ما در کنار ماهیچه هایمان قندهای ذخیره ای داریم. این قند ذخیره شده با فعالیت ماهیچه باید مصرف گردد تا بدن دوباره پیام دهد که به قند نیاز دارد، در نتیجه فعالیت انسولین سازی لوزالمعده دوباره فعال می شود و قند به مصرف می رسد. اما متاسفانه وقتی شخص تحرک ندارد، ماهیچه ها کار نمی کند و این روند طبیعی کُند می شود.

استرس: به عنوان یک عامل اصلی مطرح است، چون در استرس، میزان هورمون های بدن تغییر می کند. وقتی استرس مزمن شود، یعنی برای طولانی مدت ادامه داشته باشد، در شخص ایجاد اختلال می کند. در استرس مزمن شخص برای کسب آرامش به کربوهیدرات ها روی می آورد و سیکل معیوبی در بدن ایجاد می شود که فرد خود به خود تمایل به زیاد خوردن پیدا می کند. همچنین استرس باعث می شود که فعالیت انسولین سازی و چرخه سوخت و ساز بدن دچار اختلال شود و بیماری قند ایجاد گردد.

پس چاقی یک عامل اصلی در ایجاد دیابت است.

ـ دیابت در واقع مادر بسیاری از بیماری های صعب العلاج، پُرهزینه و سخت است.

این بیماری به چشم ها آسیب می رساند، به قلب صدمه می زند، سکته های بی درد می دهد، نوروپاتی (آسیب اعصاب) به وجود می آورد.

از آنجایی که سبک زندگی در درمان دیابت نوع دو خیلی تاثیر گذار است، شخص می تواند بدون دارو و با ورزش و رژیم غذایی مناسب، سال ها قند خونش را به راحتی کنترل کند، البته اگر از ابتدا این برنامه منظم را داشته باشد. ولی اگر نتوانست، باید به دارو پناه ببرد.

ـ انسولین، رژیم غذایی و ورزش. انسولین حتماً باید تزریق شود، زیرا در بدن این افراد اصلاً انسولین ترشح نمی شود. اما برای اینکه نیازشان به انسولین تزریقی زیاد نشود، باید به طور منظم ورزش کنند و رژیم غذایی را رعایت نمایند، زیرا انسولین هم عوارضی دارد. انسولین موجب چاقی می شود.

در اثر چاقی، توده سلولی زیاد می شود، در نتیجه بیمار مجبور می شود مقدار انسولین دریافتی اش را افزایش دهد، یعنی یک سیکل معیوب ایجاد می شود.

بنا به گزارشها، 30 درصد از مرگ و میر در جهان ناشی از بیماری‌های قلبی –عروقی است و نزدیک به 17 میلیون مرگ در جهان به این علت اتفاق می‌افتد. در این میان، طبق آمارهای به دست آمده، از هر هزار مورد بیماری قلبی گزارش شده در ایران حدود 167 مورد منجر به مرگ می‌شود.

براساس پیش‌بینی‌های این گزارش، چهار دلیل اصلی مرگ در جهان در سال 2030 میلادی، نارسایی قلبی (به علت نرسیدن خون و اکسیژن کافی به عضله قلب)، سکته مغزی، بیماری انسداد مزمن ریه و عفونت‌های مربوط به دستگاه تنفسی تحتانی و به طور عمده ذات‌الریه، خواهد بود. در این گزارش پیش‌بینی شده که در مقیاس جهانی، مرگ در اثر سرطان از 4/7 میلیون نفر در سال 2004 به 8/11 میلیون نفر در سال 2030 و مرگ و میر بر اثر بیماری‌های قلب و عروق از 1/17 میلیون به 4/23 میلیون افزایش خواهد یافت

براساس آمار اعلام شده در سال‌های 2005